هر آنچه باید درباره مرورگر کرومیوم گوگل بدانید - وبلاگ تام فورد

به گزارش وبلاگ تام فورد، از زمانی معرفی اش در سال 2008 میلادی، مرورگر گوگل کروم تبدیل به یکی از محبوب ترین متدهای گشت وگذار در اینترنت شده است. با این همه، آیا می دانستید که کروم در واقع یکی از زیرمجموعه های پروژه ای دیگر به نام پروژه کرومیوم است؟

به گزارش وبلاگ تام فورد به نقل از دیجیاتو،این پروژه متن باز، با سرمایه گذاری گوگل کلید خورد و به ساخت مرورگر و سیستم عاملی منجر شد که به صورت رایگان در دسترس هرکسی قرار گرفته و توسعه دهندگان هم به راحتی قادر به توسعه اپلیکیشن برای آن هستند. امروز بسکمک از مرورگرها با فونداسیون کرومیومی توسعه یافته اند که تیم گوگل در زمان نه چندان دور آن را ساخت: از جمله این مرورگرها می توان به اوپرا و مرورگر Edge مایکروسافت اشاره کرد.

کرومیوم ضمناًً ستون فقرات گوگل کروم و لپ تاپ های کروم بوک و چیزهایی از این دست نیز هست. این نرم افزاری شدیدا کارآمد برای طراحان رابط کاربری، توسعه دهندگان نرم افزار و هرکس دیگری که در این حوزه فعالیت می کند به حساب می آید. علاوه بر این، هر نرم افزاری که با کرومیوم ساخته شد فورا در سراسر اینترنت در دسترس قرار می گیرد. در واقع همین موضوع بود که باعث شد مایکروسافت فرصتی عالی برای برگشت به بازار داشته باشد و فورا Edge برا به محبوبیت برساند.

در این مقاله می خوانیم که پروژه کرومیوم چطور آغاز شد، مرورگر و سیستم عامل کرومیوم قادر به انجام چه کارهایی هستند و اینکه چطور گوگل توسعه مرورگر وب را برای همیشه تغییر داد.

کرومیوم چیست و چه تفاوتی با کروم دارد؟

گوگل کروم در ماه سپتامبر سال 2008 میلادی عرضه شد و گوگل در کنار آن، گفت که روی کرومیوم نیز سرمایه گذاری کرده. خود گوگل این پروژه را این طور توصیف کرد: یک پروژه مرورگر متن باز که قرار است راهی امن تر، سریع تر و باثبات تر برای تجربه وب از سوی تمام کاربران اینترنت باشد.

اگرچه حق دارید تصور کنید سورس کد کرومیوم به شکل گیری معماری گوگل کروم کمک کرده، اما غافلگیر خواهید شد اگر بگویم که شباهت ها همین جا به انتها می رسد. هر دو مرورگر بر فونداسیونی یکسان بنا شده اند ولی با کدهای اضافه (مانند جاوا اسکریپت یا HTML5) یا یک سیستم به روزرسانی اتوماتیک، کروم است که گیرتان می آید و نه کرومیوم. به عبارت دیگر، کرومیوم یک مرورگر وب رایگان است که می توان آن را بسته به نیازهای شخصی یا سازمانی، دستکاری کرد.

کرومیوم در ساخت مرورگر Edge مورد استفاده مایکروسافت قرار گرفت، عمدتا به این خاطر که کرومیوم سازگاری آنی با تمام اجزای اینترنت دارد و مهم نیست کاربر پی سی باشید یا مک. به خاطر این سهولت استفاده پیش فرض، مایکروسافت فرصتی داشته که دست به نوآوری زده، دوباره وارد بازار شود و حتی رقبا را به بهبود سرویس هایشان برای باقی ماندن در رقابت ترغیب کند. استفاده مایکروسافت از پلتفرم کرومیوم، گامی بزرگ به سمت استفاده گسترده از مرورگر کرومیوم بود. توسعه دهندگان شخص ثالث، وب مسترها و طراحان اپلیکیشن حالا یک گزینه بالقوه بزرگ پیش روی خود می بینند و زمان، میزان موفقیت کرومیوم را مشخص خواهد کرد.

عرضه اج کرومیوم و میزان استقبال از آن

مرورگر Edge Chromium با نام رمز Anaheim طی سال 2019 در دست توسعه بود و 15 ژانویه 2020 عرضه شد. از آن جایی که کرومیوم متن باز است و مایکروسافت هم عادت به دریافت پول بابت مرورگر ندارد، پروژه اج هیچ هزینه ای روی دست پروژه نگذاشته است - شما هم می توانید به رایگان دریافتش کنید. اگر به شخصی نگه داشتن عادات تان در اینترنت دارید، اج گزینه ای جایگزین برای سافاری و فایرفاکس به حساب می آید که بیشتر از کروم به حریم شخصی شما اهمیت می دهند. از آن جایی که گوگل تا قبل از سال 2022 برنامه ای برای حذف کردن پایشگرها و کوکی های شخص ثالث نخواهد داشت، اج بیشتر به افرادی می نشیند که امنیت را حسابی حدی می گیرند.

اگر برایتان سوال است که نظر شرکت موزیلا، سازنده مرورگر فایرفاکس، راجع به پروژه گوگل چه بوده، باید بگوییم که آنقدرها راضی نبود. اینکه یک رقیب جدید در دنیای مرورگرها ظاهر شود به هیچ وجه خبر خوبی نیست، حالا این رقیب ضمناًً دارد از کرومیوم هم استفاده می کند. موزیلا در یک بلاگ پست، از مایکروسافت به خاطر بیخیال شدن اج مورد انتقاد قرار داد و گفت این شرکت دارد یک مونوپلی دیگر در محیط مرورگرها می سازد.

موزیلا نگران است که این موضوع، داده های بیشتری به دست گوگل برساند و دیگر خبری از رقبای واقعی نباشد. نقطه نظر موزیلا قطعا در نوع خودش جالب است اما تاثیرات گسترده تر مرورگر جدید هنوز دیده نشده اند. استفاده از ابزارهای متن باز گوگل لزوما به این معنا نیست که گوگل روی تمام پروژه کنترل دارد.

علاوه بر این، دارندگان لپ تاپ های کروم بوک هم شاید غافلگیر شوند اگر بدانند که فونداسیون سیستم عامل کامپیوترشان هم در واقع کرومیوم است. بزرگ ترین تفاوت کروم و کرومیوم را می توان در انبوهی از قابلیت ها و نرم افزارهایی جستجو کرد که روی کروم در دسترس قرار دارند و روی کرومیوم نه - چیزهایی مانند سندباکس های امنیتی، ادوبی فلش، گزارش خطا و Google Update. سیستم عامل کرومیوم ضمناًً از انبوهی از کدنویسی ها، منابع و ابزارها بهره مند شده که به توسعه دهندگان اپلیکیشن موبایل و سازندگان وب سایت کمکی شایان می نمایند.

افزونه های کروم و قابلیت های اج در کرومیوم

وقتی خبر مربوط به مرورگر جدید اج برای نخستین بار اعلام شد، بیشتر مردم سوالی یکسان داشتند: اگر مرورگر جدید دارد بر مبنای کرومیوم ساخته می شود، یعنی می توانم از افزونه های کروم روی آن استفاده کنم؟. هرکسی که برای مدتی هرچند کوتاه از مرورگر کروم استفاده کرده باشد، احتمالا به نصب چند افزونه هم پرداخته تا تجربه اش منحصر به فرد از اینترنت به دست آورده و به ابزارهای مورد نیاز دسترسی مداوم داشته باشد. سپس مایکروسافت تایید کرد که مرورگر جدید با هدف پشتیبانی از افزونه های کروم ساخته شده.

اج در حال حاضر چندین افزونه مورد تایید خود مایکروسافت دارد که از جمله آن ها می توان به لینکدین، توییتر، دستیار آمازون، اورنوت و Web Clipper اشاره کرد. اگر به دنبال افزونه های کروم باشید، نخست باید یکی از تنظیمات منوی Edge Extensions را غیر فعال کنید تا نصب افزونه از استورهای دیگر امکان پذیر شود. اما بسکمک از افزونه های کروم اکنون تست نشده اند و مایکروسافت هم در مرورگر اج این موضوع را هشدار می دهد.

برای مثال، برخی از افزونه هایی که نیازمند دسترسی به اکانت گوگل شما هستند تا همگام باقی بمانند، به احتمال زیاد با مشکل روبرو می شوند. مایکروسافت وعده داده که سلکشن افزونه های کروم را بهبود می بخشد و از افزونه های فایرفاکس هم پشتیبانی خواهد کرد. اما اکنون چند وقتی است که خبری در این راستا به گوش مان نرسیده.

تا جایی که به رابط کاربری مربوط می شود، هرکسی که با کلیت اینترنت اکسپلورر قدیم آشنا باشد، به راحتی با اج نیز کار خواهد کرد. اما اج اکنون تدابیری جدید مانند دکمه های ترکیبی و تب هایی برای ذخیره فضا نیز به کار گرفته است. از جمله بهبودهای ایجاد شده نسبت به اینترنت اکسپلورر می توان به تعبیه دستیار صوتی کورتانا، امکان وارد کردن URLها و عبارات جستجو در بالای صفحه، قابلیت اشتراک گذاری داخلی برای شبکه های اجتماعی و حالت مطالعه اشاره کرد.

اما یک سوال مطرح می شود: چه به سر اپلیکیشن قدیمی تر Edge آمده که از EdgeHTML استفاده می کند؟ مایکروسافت اعلام کرده که پشتیبانی از اینترنت اکسپلورر در روز 30 نوامبر 2020، پشتیبانی از Edge Legacy در روز 9 مارس 2021 و پشتیبانی از مایکروسافت 365 در روز 17 آگوست 2021 به انتها می رسد. درحالی که این مقاله نوشته می شود، هنوز آینده EdgeHTML مشخص نیست. هرچند که سیگنال هایی مثبت نیز از سوی مایکروسافت دریافت نمی شود.

دیگر مرورگرهای مبتنی بر کرومیوم در بازار

گوگل کروم اکنون یکی از محبوب ترین مرورگرهای وبی است که بر مبنای کرومیوم ساخته شده و اج هم بازیگر تازه میدان است. اما چندین مرورگر محبوب دیگر نیز داریم که با سورس کد کرومیوم ساخته شده اند: مانند اوپرا، بریو (Brave) و ویوالدی. اگرچه این مرورگرها به اندازه برندهای گوگل و مایکروسافت شناخته شده نیستند، اما هرکدام تجربه ای عالی از گشت وگذار در وب فراهم آورده و انبوهی از ابزارها و قابلیت های جالب برای رقابت با مرورگرهای استانداردتر دارند.

• Opera به فراهم آورده تجربه ای روان و بی دردسر در وب معروف است که به کاربران اجازه می دهد اپلیکیشن های شخص ثالث مانند تلگرام و واتس اپ را با مرورگر ادغام نمایند، به تب اخبار در اج و کروم دسترسی داشته باشند و بتوانند لینک های وب و یادداشت ها را به آسانی میان کامپیوتر و موبایل جابه جا نمایند.
• Bravo روی حفاظت از حریم شخصی متمرکز است. از قابلیت های برجسته مرورگر می توان به شمارشگری اشاره کرد که تعداد پایشگرها و تبلیغات بلاک شده را به نمایش در می آورد و متوجه می شوید چقدر در زمان تان صرفه جویی شده.
• Vivaldi هم رقیبی نسبتا تازه وارد است که هم از حریم شخصی تان محافظت می کند، هم انبوهی از افزونه دارد و عملا کروم را به چالش می کشد.

اگرچه هنوز آینده کرومیوم مشخص نشده، اما تصمیم مایکروسافت برای رها کردن مرورگر قدیمی اج و استفاده از پلتفرم متن باز گوگل، قطعا تاثیرش را خواهد گذاشت. اج به صورت پیش فرض روی کامپیوترهای ویندوزی آینده نصب خواهد بود اما هرکسی که ورژنی سازگار از macOS یا ویندوز 10 داشته باشد هم می تواند آن را به رایگان دریافت کند.